Wszystko, co powinniśmy wiedzieć o wodzie.
WODA NA NASZYM GLOBIE
Woda pokrywa 71% powierzchni globu, jednak jedynie 2,5% światowych zasobów to woda słodka. Przyczyną braku życiodajnego płynu jest między innymi globalne ocieplenie.Zmiany klimatyczne takie jak susze i powodzie doprowadzają do tego, że kolejne społeczności są odcinane od źródeł wody pitnej.
Tylko 0,3 % wody świata jest do naszej dyspozycji jako woda pitna.
Â
WODA W POLSCE
W Polsce, mimo że posiadamy ogólnie duze zasoby wody, to tylko niewielka część jest dobrej jakości. Zła jakość wody jest głównie wynikiem zanieczyszczenia przez ścieki przemysłowe, rolne i komunalne.
Â
WODA I ORGANIZM
Organizm czlowieka składa się w 70-75% z wody. Dzienne zapotrzebowanie wynosi 2,5 litra wody.
Ponad 80% współczesnych chorób ma bezpośredni związek z jakością wody pitnej.
Choroby wywoływane między innymi przez zanieczyszczoną wodę to: astma, anemia, białaczka,choroby serca,łysienie,nieżyty żoładka, jelit,nadciśnienie, nadczynnośc i niedoczynność tarczycy,nowotwory,zaburzenia niektórych układów, marskość wątroby;
ZANIECZYSZCZENIA WODY
W niektórych rejonach świata problemem zdrowotnym sa choroby związane z zatruciem wody przez metale cieżkie pochodzące ze ścieków przemysłowych
Zanieczyszczenia wody to niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia i celów gospodarczych. Zanieczyszczenia wód mogą być naturalne, pochodzące z domieszek zawartych w wodach powierzchniowych i podziemnych (np. zasolenie, zanieczyszczenie humusem, związkami żelaza), oraz sztuczne - antropogeniczne, związane z działalnością człowieka, a pochodzące głównie ze ścieków, a także z powierzchniowych i gruntowych spływów z terenów przemysłowych, rolniczych, składowisk odpadów komunalnych (wysypisk śmieci). Zanieczyszczenia sztuczne dzielimy na biologiczne i chemiczne. Może to byc również duża zawartość chloru, który ma za zadanie zabezpieczyć wodę przed skazeniem bakteriologicznym .
Zanieczyszczenia biologicznesą spowodowane obecnością drobnoustrojów patogennych, np. bakterii, wirusów, glonów, grzybów, pierwotniaków i ich toksyn.
Zanieczyszczenia chemiczne odnoszą się do zmian składu chemicznego i odczynu (pH). Należą do nich: oleje, benzyna, smary, ropa i jej składniki, detergenty, chemiczne środki ochrony roślin (pestycydy), nawozy (głównie związki fosforu i azotu), węglowodory aromatyczne , sole metali ciężkich, silne kwasy, zasady, fenole, krezole;
ŻELAZO I MANGAN W WODZIE
Żelazo i mangan odgrywa ważną rolę w metaboliźmie człowieka. Jednak nadmiar nagromadzonego żelaza może być powodem stanów chorobowych. Organizm człowieka posiada ograniczoną zdolność do wydalania tego pierwiastka w wyniku przemiany materii.
Zbyt duza zawartość żelaza w organiźmie może prowadzić do choroby Kashin-Becka, która charakteryzuje się zmianami kostno-stawowymi i zaburzeniami wzrostu.
Mangan jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowej przemiany materii w organiźmie człowieka. Nadmiar nagromadzonego manganu w organiźmie powoduje zaburzenia w metaboliźmie innych pierwiastków, np.żelaza, powodując zahamowania powstawania hemoglobiny.Ponadto można znależć wzmianki o objawach neurotoksycznych i możliwym kancerogennym działaniu manganu.
Mangan przeważnie gromadzi się w wątrobie,a wydalany jest przez przewód jelitowy.Mangan o niższym stopniu utlenienia ma właściwości toksyczne,szczególnie tlenki manganu dwuwartościowego.
Â
Normy higieniczne określają dopuszczalną zawartość w wodzie przeznaczonej do picia i na potrzeby gospodarcze na 0,05 mgMn/l.Przyczyną wysokich wymagań jest szereg ujemnych cech wody wywołanych zwiększoną zawartością manganu. Wpływa on bowiem ujemnie na organoleptyczne cechy wody.Wyczuwalny jest w wodzie dopiero przy zawartości kilku mgMn/l, jednak nawet przy małej jego ilości w wodzie mogą się rozwinąc bakterie manganowe, nadają one wodzie nieprzyjemny smak i zapach.Przy wyższych zawartościach manganu, zarówno pod wpływem bakterii, jak i środków utleniających stosowanych do dezynfekcji wody powstają ciemnobrunatne tlenki manganu powodujące zmianę barwy wody.W obecności manganu w sieci wodociągowej tworzy się błona bakterii manganowych.
Â
Większe stężenia żelaza i manganu w wodzie powodują wytrącanie się osadów w rurociągach i armaturze,co jest równoznaczne ze zmniejszeniem się ich średnic,co powoduje wzrost strat hydraulicznych oraz straty energetyczne związane z eksploatacją systemów wodociągowych, z czym wiąże się zwiększenie kosztów remontów i napraw.
Â
Â
Â
TWARDOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH
Podział wód podziemnych wg twardości ogólnej:
Â
woda |
mval/dm3 |
mgCaCO3/dm3 |
bardzo miękka |
< 1,5 |
< 75 |
miękka |
1,5 - 3,0 |
75 - 150 |
średnio twarda |
3,0 - 6,0 |
150 - 300 |
twarda |
6,0 - 10,0 |
300 - 500 |
bardzo twarda |
>10,0 |
>500 |
Â
Względy zdrowotne
Twardość wody z punktu widzenia higieny uważana jest za parametr drugorzędny, chociaż mający wpływ na zdrowie człowieka.
Wody bardzo miękkie, poniżej 75 mg CaCO3 / dm3 są niewskazane dla organizmu, ponieważ ługują z niego sole wapnia i inne ( zalecenia WHO z 1998r ) co powoduje problemy z układem kostnym, zaburza prawidłową pracę mięśni, w tym mięśnia sercowego.
W związku z negatywnym oddziaływaniem wód bardzo miękkich normy przewidują minimalną twardość wód pitnych na poziomie 60 mg CaCO3 / dm3.
Wody twarde natomiast wywołują podrażnienia skóry.
Względy gospodarcze
Uciążliwość podwyższonej twardości wody używanej w gospodarstwach domowych, oprócz wzrostu zużycia mydła i detergentów polega na tworzeniu się kamienia kotłowego , szczególnie przy wysokiej twardości węglanowej.
Podczas gotowania woda posiadająca twardość węglanową (CaHCO3 ) ulega zmiękczeniu wskutek rozkładu wodorowęglanów i wytrącaniu się węglanu wapniowego (CaCO3 ) w postaci białego osadu.
Woda o twardości powyżej 200 mg CaCO3 / dm3 powoduje również osadzanie się kamienia w sieci wodociągowej.
Względy ekologiczne
Każdy z nas może przyczynić się do ograniczenia zanieczyszczenia wód . Wystarczy, by ilość środka piorącego, myjącego (detergentu) dostosować do stopnia twardości wody. Zwiększenie bowiem ilości użytego detergentu nie ma wpływu na jakość wypranej odzieży, umytych naczyń, natomiast ma duży wpływ na skuteczność i efektywność oczyszczania ścieków.
Detergenty znajdujące się w wodach otwartych np. Rzekach przyczyniają się także do:
-
zwiększenia rozpuszczalności innych zanieczyszczeń przez co ułatwiona jest ich migracja wraz z wodą,
-
wystąpienia niekorzystnego zjawiska jakim jest eutrofizacja wód z uwagi na zawartość w detergentach związków fosforowych.
Dawki detergentów, w zależności od stopnia twardości wody, przedstawiane są na opakowanich środków piorących, myjących (detergentów).
Â
Â
Â